Zararlı Cemiyetler: Azınlıklar tarafından kurulan zararlı cemiyetler:
Ermeniler ve Rumlar İtilaf Devletlerinin kışkırtmalarına kapılarak topraklarımızı ele geçirmek ve bağımsız devletler kurmak amacıyla faaliyetlerde bulundular.Bu amaçla cemiyetler kurdular.
1.Mavri Mira Cemiyeti:
- İstanbul Ru Patrikhanesine bağlı olarak kuruldu.
- İstanbul'da faaliyet gösterdi.
- Yunanistanın desteğini almış.
- Bizans İmparatorluğunu yeniden canladnırmayı amaçlamıştır.
2.Pontus Cemiyeti:
- Karadeniz Bölgesi'nde Samsun merkezkli Pontus Rum Devleti kurmak için faaliyetlerde bulundu.
3. Hınçak Komitesi:
- Doğu Anadolu'da Ermeni Devleti kurmayı amaçlamıştır.
4. Etniki Eterya Cemiyeti:
- Yunanlılar tarafından 1814 yılında kurulan bir cemiyettir.Amaçları Büyük Yunansitan (Megali İdea) düşncesini gerçekleştirmektir.
Azınlıkların kurdukları zararlı Cemiyetlerin özellikleri:
- Mondros'un 7. maddesini kullanarak topraklarımızı işgal etmek ve bağımsız devletler kurmaktır.
- İtilaf Devletleri tarafından kullanılmışlar ve desteklenmişlerdir.
Milli Varlığa Düşman Cemiyetler:
- Bu cemiyetler milli birlik ve beraberliğimizi bozucu faaliyetlerde bulunan ve işgalci devletler tarafından desteklenen cemiyetlerdir.
1.Kürt Teali Cemiyeti:
- İstanbul'da kurulan bu cemiyetin amacı Doğu'da bir kürt devleti kurmaktır.
2.Teali İslam Cemiyeti:
- İStanbul'da kurulan bu cemiyet Saltanat ve Hilafet yanlısı bir politika izlemiştir.
3.İngiliz Muhipleri Cemiyeti:
- Cemiyetin merkezi İstanbul'du.
- İngiliz himayesi alına girererk yurdun kurtulacağını savundular.
4.Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerikan mandasını savunmuşlarıdr.
Milli Varlığa Düşman Cemiyetlerin özellikleri:
- Mandacılığı savundular.
- İtilaf Devletleri taradından destek gördüler.
- Milli birlik ve beraberliğimizi bozan faaliyetler yaptılar.
- Türkler tarafından kurulmuştur.
Yararlı Cemiyetler:
Mondros Ateşkes Anlaşmasından sonra başlayan işgallere karşı İstanbul Hükümeti gereken tepkiyi göstermedi.Türk halkı işgalleri sona erdirmek, vatan topraklarını
işgallerden kurtarmak amacıyla bölgesel amaçlı cemiyetler kurdular.
1. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti:
- Doğu Anadolu'da ermeni devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kuruldu. Erzurum Kongerisi topladı.
2.Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
- Trakya Bölgesinin Yunanlılara karşı korumak amacıyla kuruldu.
3.Trabzon Muhafaza-i Hukuku Milliye Cemiyeti:
- Karadeniz Bölgesinde Pontus Rum Devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kuruldu.
4.Kilikyalılar Cemiyeti:
- Adana ve çeveresinde işgallere karşı mücadele etti.
5.İzmir Müdafaa-i Hukuku Osmaniye Cemiyeti:
- İzmir ve çevresini Yunanlılara karşı korudu.
6.Milli Kongre Cemiyeti:
- İstanbul'da kurulan bu cemiyet işgallere karşı basın-yayım yoluyla mücadele ederek Türk halkının haklılığını dünyaya duyurmaya çalıştı.
Milli Cemiyetlerin özellikleri:
- Amaçları bulundukları bölgeleri kurtarmaktır.
- Birbirlerinden ayrı çalıştılar.
- İşgallere karşı protestolar düzenlediler. Daha sonra da silahlı mücadeleye giriştiler.
- Tüm cemiyetler Sivas Kongresi'nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk adı altında birleşti.
|